Kolon Güçlendirme
Yapı ağırlığının taşınması ve sağlıklı bir şekilde dengede tutulması için en önemli unsurların başında kolonların gelmesi, kolon güçlendirme çalışmalarının önemini artırmaktadır.
Yapıların en temel unsurları olan kolonlar, kusursuz bir şekilde hazırlanmış bina temeli, kirişler ve diğer yapı unsurları kadar ve hatta daha fazla öneme sahiptir. Bina güçlendirme çalışmalarının temelini oluşturan kolon güçlendirme çalışmaları, çelik ve betonarme manto teknikleri ile uygulanmaktadır.
Kolon Güçlendirme Nedir?
Kolon güçlendirilmesi; Farklı teknik ve yapı unsurları kullanılarak hasarın giderilmesi veya sağlıklı kabul edilebilecek kolonların daha güçlü olmasını sağlamak için yapılan bir işlemdir.
Uygulama esnasında kolona eklemeler yapılmasının yanı sıra, kolonun bir kafes içerisine alınarak güçlendirilmesi yani eski kolonun yeni kolon içerisinde kalacak şekilde yapılması da mümkündür.
Kolonların Güçlendirilmesi Neden Önemlidir?
Tüm yapılarda yükü en fazla çeken unsurların başında, betonarme veya çelik kolanlar gelir. Ülkemizde en yaygın olarak kullanılan kolon tipi betonarme kolonlar olup, bu yapı parçalarının zaman içerisinde ömrünü tamamlaması söz konusudur. Diğer yandan kolonların çeşitli nedenlerle hasar görmüş olması veya görevini sağlıklı şekilde yapamayacak şekilde yapılması, kolon güçlendirme çalışmalarını zorunlu kılmaktadır.
Kolon Güçlendirme Nasıl Yapılır?
Binalarda kolonların güçlendirilmesi için çelik ve betonarme manto teknikleri kullanılır. Kısmen karbon fiber kullanılıyor olsa da bu yöntem ülkemizde henüz tam olarak kullanılmamaktadır.
Beton ile yapılacak güçlendirme çalışmalarında daha çok mevcut kolonların etrafına yeni demirler örüp kalıbı çakılarak, ekstra bir kolon daha yapılmaktadır. Yani eski kolon, yeni kolonun içerisinde kalacak şekilde bir çalışmanın yapılması söz konusudur. Yapımının nispeten daha kolay, bilindik ve maliyetinin az olması nedeniyle sıklıkla tercih edilir
Çelik ile yapılan güçlendirmeler ise yine güçlü bir destek sağlıyor olsa da uygulama bakımından zor ve maliyetli olduğu için mecbur kalınmadıkça fazla tercih edilmemektedir.
Diğer yandan kolonlarda belirli bir seviyede çatlak bulunan yerlere, epoksi enjeksiyonu yapılarak kolonların güçlendirilmesi hedeflenir.
Yeni Beton ile Eski Betonun Kaynaştırılması
Uygulama aşamasında geçmişte yapılan tüm yapı hatalarının, mümkün olduğunca giderilmesi hedeflenmelidir. Bunun için eski binalardaki deprem veya harici nedenlerle oluşan hasarlar, eksik malzeme kaynaklı güçsüz kolonlar ve kolonun kısmen veya tamamen ömrünü tamamlamış olması dikkate alınır.
Kimi çalışmalarda mevcut kolon yeni kolonun içerisine alınarak işlem yapıldığı gibi, bazı çalışmalarda ise eski kolonun çekirdek yapısına inilerek işlem yapılır. Kolonların güçlendirilmesi sırasında kolonları birbirine bağlayan taşıyıcılarında kiriş güçlendirmesi yapılmalıdır. Kiriş güçlendirme ile ilgili sayfamıza buradan ulaşabilirsiniz. Bu aşamada çekirdek yapı ortaya çıkarıldıktan sonra tazyikli su ve farklı şekillerde temizlenerek, eski kolonun çekirdek yapısına yeni eklemeler yapılarak betonarme yöntemi ile işlem tamamlanır.
Kolon Güçlendirme Çalışmaları Ne Kadarda Tamamlanır?
Bina kolonlarının güçlendirilmesi için geçecek zaman kullanılan tekniğe ve yapılacak işin niteliğine göre farklılık göstermektedir. 5 katlı bir binanın kolon güçlendirme çalışmaları, yaklaşık 40 gün sürmektedir. Bu süre uygulanacak yöntem, kullanılacak malzeme ve işin genel durumuna göre değişiklik gösterebilmektedir.
Kolon Güçlendirmesi Maliyeti Ne Kadar?
Kolon güçlendirme maliyeti için işin yerinde görülüp uzman analizi yapılmadan kabataslak bir rakam verilmesi söz konusu değildir. İşin bütünü yapılan analiz sonucu ele alınırken, kullanılacak teknikte maliyetlere etki etmektedir. Bu yüzden işin boyutu ve kullanılacak teknik gibi detaylar, fiyatların belirlenmesinde önemli rol oynamaktadır.
Kolon Güçlendirmesinin Yararları Nelerdir?
Kolonlar yaşanan bir deprem sonrası hasar görmüş veya deprem haricinde farklı etkenler nedeniyle binayı riske sokar hale gelmiş olabilir. Ayrıca bina yaşı dolayısıyla kolonların kısmen veya tamamen kullanım ömrünü tamamlaması da mümkündür. Bu gibi durumlarda yapılacak güçlendirme çalışmalarının faydaları, aşağıdaki gibidir.
- Riskli binaların yıkılarak kısa sürede yerine yenisinin yapılması, her zaman mümkün olmayabilir ve ayrıca maliyetli bir iştir. Özellikle bazı kolonların güçlendirilmesinden sonra binanın sağlıklı konuma gelmesi, yıkım ve yapım maliyetlerini gereksiz kılmaktadır.
- Binanın en önemli unsuru olan kolonların güçlü olması, binanın olası bir depremde ayakta kalmasını sağlamak veya hasara bağlı can ve mal kaybını azaltmak adına önemlidir.
- Eski binalardaki eksikliklerin, yapılacak bu çalışmalar ile giderilmesi mümkündür. Eksiklikler giderilerek yapılacak telafi çalışmaları, her anlamda binanın mevcut durumu üzerinde ciddi iyileştirmeler sağlar.
Yukarıda sayılanlara benzer şekilde binaların can ve mal kaybını en aza indirecek veya önleyecek şekilde sağlam olmaları, kolon güçlendirme çalışmalarının yararları arasındadır.
