Ülkemizdeki bir çok köprü eski deprem yönetmeliği esas alınarak köprü güçlendirme işlemine tabii tutulmaktadır. Ülkemizde artan depremlerden dolayı karayolları , eski köprüleri tekrar revize etmeye başlamıştır. Eski köprülerin hemen hemen hepsinde güçlendirme ve onarım mevcuttur.
Köprü Güçlendirme Neden Yapılır?
Köprülerde kullanılan beton ve demirin özellikle su içerisinde kalan bölümlerinde korozyon oluşur. Zaman içerisinde bu oluşan korozyonun köprüye hasar vermemesi için belirli periyotlarla köprü güçlendirme işlemi yapılır.
Köprülerde güçlendirme ve onarım bir çok açıdan aynı kapıya çıkar. Örneğin, köprüdeki kolonda oluşmuş bir hasarı tamir ederken yapılan iş sıralaması, hasarlı yerin kırılması, demirlerin açığa çıkartılması , demirlerin mekanik yöntemle temizlenmesi ve üzerine korozyon önleyici epoksi sürülmesi. Sonrasında kolonun tekrar aynı geometrik şekline getirilmesi için gerekli lifli tamir harcının kullanılmasıdır.
Köprü Güçlendirme İşlemi
Eski köprünün beton kalitesi C10-C20 arasındayken köprülerde yapılan güçlendirme ile lokal yapılan tamir kısmının kalitesi C50 sınıfına yükseltilir. Bu tabi ki yeterli olmasa da hasarlı yerin onarımını yaparken aynı anda da güçlendirmiş olmasıdır. Eski köprülerin hepsi sıra ile önem sırasına göre tekrar yeni yönetmeliğe göre güçlendirilmektedir.
Türkiye yeni köprü deprem yönetmeliği için tıklayın..
Köprülerde Eskiye Göre Güçlendirme Yöntemi
Beton kalitesi hepsinde düşük olduğu için C16 beton kalitesi ön görülür. Zamanında yapılmış olan projelere ulaşılır. Fakat yapılan köprülerin bir çoğunda statik proje doğru bir şekilde tatbik edilmemiştir. Bu yüzden öncelikle orta hasar ve çok hasar görmüş köprülerde güçlendirme işlemine öncelik verilir. Bunların bir çoğunda gözle görülür şekilde hasar tespiti yapılabilir. Betonların döküldüğü, demirlerin açığa çıkması gibi veya korozyon olması gibi hasarlar çok açık olarak görülmektedir.
Köprülerin yerinde tespiti yapılırken donatılar açığa çıkartılır. Mevcut statik projesine uygun bir şekilde yapılıp yapılmadığı kontrol edilir. Korozyondan dolayı donatılarda çıkan kesit kaybı hesaplanır. Bu doneler doğrultusunda taşıyıcı sistemlere gerekli olan güçlendirme sistemi yapılır. Yapılan köprü güçlendirme sistemi, karayollarının onayı ile tatbik edilmeye başlanır. Profesyonel ekiplerce yapılacak köprü güçlendirme sistemi ülkemizde artık bir çok bölgede başlamıştır. Her yıl yaklaşık 50 nin üzerindeki köprüye güçlendirme yapılmaktadır. Yeni yönetmeliğe göre tasarlanan köprüler en az 15 yıl olmak üzere kullanıma devam etmektedir.
Köprü Güçlendirme Nasıl Yapılır
Köprü güçlendirme günümüzde daha çok karbon fiber sistemi kullanılarak yapılır. Köprüler yerinde dökme beton olarak yapılmış olup statik hesapları günümüz deprem yönetmeliği kat sayılarını yakalamamaktadır. Bu yüzden köprülerde çok fazla beton segregasyonu, demir korozyonu, ve donatı eksikliği mevcuttur. Böle durumlarda taşısıyıcı sistemlerin güçlendirilerek köprünün güçlü kalmasını sağlamak gerekir.